นิทานเรื่องพระร่วงจบลงด้วยเรื่องการจมน้ำหายไป เล่ากันว่าหลังจากครองกรุงสุโขทัยด้วยความผาสุก วันหนึ่งพระร่วงทรงรู้สึกร้อนพระองค์ มีพระประสงค์จะลงสรงน้ำที่แก่งหลวงหน้าเมืองศรีสัชนาลัย ก่อนนั้นพระราชทานเครื่องศิราภรณ์ราชูปโภคไว้แก่พระราชโอรส รับสั่งว่าหากลงสรงน้ำแล้วไม่เสด็จกลับมา ให้พระราชโอรสครองกรุงสุโขทัยต่อไปสืบแทนพระองค์ จากนั้นเสด็จลงไปสรงแล้วทรงดำน้ำหายไปไม่กลับมาอีกเลย

เล่ากันว่าคราวใดก็ตาม มีเถาผักบุ้งเกิดขึ้นที่แก่งหลวงแล้วทอดยอดตามแม่น้ำยมไปพันองค์พระปรางค์วัดพระศรีรัตนมหาธาตุราชวรมหาวิหารจนถึงยอด พระร่วงจะเสด็จกลับมาอีกครั้ง

น่าสนใจที่หลักฐานจากวรรณกรรมเก่าแก่หลายแห่งเช่น ชินกาลมาลินี ที่แต่งขึ้นเป็นภาษาบาลีในล้านนา เรียกพระนามกษัตริย์พระองค์หนึ่งของแคว้นสุโขทัยว่า อุทกโชตราช หรือ อุทกโชตถตะราช ซึ่งอาจแปลได้ว่า ราชาผู้จมน้ำ ยังไม่แน่ใจว่าหมายถึงกษัตริย์พระองค์ใด และเพราะเหตุใดจึ่งเรียกอย่างนี้ เป็นไปได้ว่าตำนานพระร่วงจมน้ำแพร่หลายออกไป หรืออาจมีกษัตริยืพระองค์ใดจมน้ำสิ้นพระชนม์จริงๆก็ได้