Top

พระร่วงและจิตวิญญาณแห่งสุโขทัย

พระร่วงวิ่งว่าว
กีฬาที่พระร่วงโปรดปรานที่สุดคือ "ว่าว" ดังนั้นเราจึงพบนิทานมากมายที่เล่าเรื่องพระร่วงกับกีฬาชนิดนี้ เช่นเล่ากันว่า ครั้งหนึ่งพระร่วงอยากจะได้ถนนเส้นยาวสำหรับวิ่งว่าว จึงใช้เท้ากวาดเกลี่ยนพื้นดินเป็นทางยาวตัดตรงจากกำแพงเพชร ผ่านสุโขทัยไปถึงเมืองศรีสัชนาลัย เพื่อใช้วิ่งว่าว เรียกทางนี้ว่า "ถนนพระร่วง"

ที่อำเภอพรานกระต่าย จังหวัดกำแพงเพชร มีเรื่องเล่าว่า ครั้งหนึ่งขณะที่นางทอง ภรรยาของพระร่วงกำลังแท้ท้อง ต้องการรับประทานมะดัน พระร่วงจึงออกไปหามะดันมาให้ ระหว่างทางเกิดนึกอยากเล่นว่าว จึงนำเชือกปอมาแช่น้ำที่หนองกระโผล่หรือหนองกระโพ เมื่อใช้ได้แล้วจึงออกวิ่งว่าว ระหว่างทางสะดุดเขาสว่างล้มลง เขาจึงบิ่นมาจนบัดนี้ บริเวณที่พระร่วงล้มลงก็กลายเป้ฯหนองน้ำสองแห่ง เมื่อเหนื่อยแล้วจึงมานั่งบนก้อนหิน จนเป็นรอยพระร่วงนั่งที่ "หัวหินกอง" ในที่สุดพระร่วงก็วิ่งว่าวมาจนถึงคลองแห่งหนึ่ง มีต้นมะดันอยู่ จึงเรียกคลองนั้นว่า "คลองมะดัน"

ในอุทยานแห่งชาติ รามคำแหง อำเภอคีรีมาศ จังหวัดสุโขทัย สถานที่ที่เกี่ยวกับตำนานพระร่วงวิ่งว่าว คือเชื่อกันว่าพระร่วงมาล้มลงแถวนั้น พื้นหินยุบลงเป็นรอยหน้าผากของพระร่วง ถัดลงมาเป้ฯหลุมสามหลุม เรียกว่า "กระโปกพระร่วง" เพราะลึงค์ของพระร่วงกระแทกลงตรงนั้นพอดี เชื่อกันว่าน้ำในหลุมนี้เป็นน้ำศักดิ์สิทธิ์

ที่ศรีสัชนาลัย เล่ากันว่าพระร่วงวิ่งว่าวมาถึงบ้านสารจิตร สายป่านหมดจึงเข้าไปขอฝ้ายจากชาวบ้านมาทำสายป่านแต่ชาวบ้านไม่ให้ พระร่วงจึงสาปให้ต้นฝ้ายที่บ้านนี้ไม่มีสมอฝ้าย เวลาค่ำแล้วพระร่วงวิ่งว่าวมาถึงบ้านซ่าน เขาไปขออาศัยนอนที่บ้านชาวบ้าน แต่ชาวบ้านปฏิเสธอ้างว่าบ้านคับแคบ ห้องไม่พอ พระร่วงจึงซาบให้คนบ้านซ่านสร้างบ้านได้เพียงหลังละสองห้องเท่านั้น ถ้ามากกว่านั้นจะเมีแต่เรื่องเดือดร้อนรำคาญใจ

นิทานพระร่วงในช่วงนี้คงเกิดขึ้นเพื่อพยายามอธิบายชื่อบ้านนามเมือง ความเชื่อถือ และปรากฏการณ์บางอย่างเช่นกัน


ย้อนกลับ